Bu yönerge, 19-21 Haziran 2025 tarihleri arasında Andijan, Özbekistan’da düzenlenecek olan Uluslararası Sağlık  Çalışmaları Kongresi’nde yürütülecek hakem değerlendirme sürecinin bilimsel, şeffaf ve etik kurallar çerçevesinde gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla hazırlanmıştır. Yönerge, hakemlerin ve editör ekibinin değerlendirme sürecinde izlemesi gereken kuralları kapsamaktadır.

1. Amaç ve Kapsam

• Bu yönerge, kongremize gönderilen bildirilerin akademik kalitesini artırmak ve değerlendirme sürecinin tutarlılığını sağlamak için hazırlanmıştır.
• Hakem değerlendirme süreci, bildirilerin bilimsel katkısını, yöntemsel yeterliliğini ve yazım kalitesini analiz etmeyi amaçlar.

2. Değerlendirme Sürecinin İlkeleri

1. Çift Kör Hakemlik:
   
   • Hakemlerin ve yazarların kimlik bilgileri gizli tutulur.
   • Bu ilke, değerlendirme sürecinin tarafsız ve adil bir şekilde yürütülmesini sağlar.
2. Şeffaflık:
   
   • Hakemlerin geri bildirimleri yazarlarla paylaşılır ve revizyon süreçleri detaylı olarak açıklanır.
   • Nihai kararlar, hakem raporları ve kongre editör ekibinin değerlendirmesi sonucunda alınır.
3. Etik ve Tarafsızlık:
   
   • Hakemler, değerlendirme sürecinde kişisel veya kurumsal çıkar çatışmalarından kaçınmalıdır.
   • Hakemler, değerlendirilen bildirilerle ilgili herhangi bir çıkar çatışmasını kongre editör ekibine bildirmelidir.

3. Hakemlerin Görev ve Sorumlulukları

1. Bilimsel Değerlendirme:
   
   • Hakemler, bildirilerin özgünlüğünü, yöntemsel yeterliliğini ve bilimsel katkısını analiz etmelidir.
   • Değerlendirme şu kriterlere göre yapılmalıdır:
     
     • Özgünlük ve yenilik
     • Yöntemin doğruluğu ve uygulanabilirliği
     • Bulguların netliği ve sunumu
     • Tartışmanın literatürle uyumu
     • Sonuçların katkısı ve öneriler
   • Hakemlerin kullanacağı değerlendirme formu, sistem üzerinden sağlanmaktadır. Formda belirtilen kriterlere göre değerlendirme yapılmalı ve her bir kriter için puanlama ile birlikte detaylı geri bildirim verilmelidir.
2. Geri Bildirim:
   
   • Hakemler, eleştiri ve önerilerini yapıcı ve açık bir şekilde belirtmelidir.
   • Yazarların önerilen değişiklikleri anlayabilmesi için somut ve detaylı açıklamalar yapılmalıdır.
3. Zamanında Teslim:
   
   • Hakemler, değerlendirmelerini kongrenin belirttiği süre içinde (7 gün) tamamlamalıdır.
4. Gizlilik:
   
   • Hakemler, bildirilerde yer alan verileri ve bilgileri gizli tutmalı ve üçüncü taraflarla paylaşmamalıdır.

4. Değerlendirme Sürecinin İşleyişi

1. Ön Değerlendirme:
   
   • Bildiriler, kongre editör ekibi tarafından şekil ve içerik açısından ön değerlendirmeye tabi tutulur. Yazım kurallarına uymayan bildiriler, hakem değerlendirme sürecine alınmaz.
2. Hakem Atama:
   
   • Her bildiri, alanında uzman en az iki hakeme atanır.
   • Hakemler, değerlendirme için davet e-postasını aldıktan sonra kabul veya reddetme kararlarını 7 gün içinde bildirmelidir.
3. Değerlendirme Kriterleri:
   
   • Bildiriler, aşağıdaki kriterlere göre değerlendirilir:
     
     • Özgünlük
     • Bilimsel katkı
     • Yöntemsel yeterlilik
     • Bulguların doğruluğu
     • Yazım ve dil kalitesi
4. Karar Türleri:
   
   • Hakemlerin verebileceği kararlar şunlardır:
     
     • Kabul: Bildiri, yayımlanmaya hazırdır.
     • Minör Revizyon: Küçük düzenlemeler gereklidir.
     • Major Revizyon: Önemli düzenlemeler gereklidir.
     • Reddetme: Bildiri, yayımlanamaz.
5. Hakem Raporlarının İletilmesi:
   
   • Hakem raporları, kongre editör ekibi tarafından incelendikten sonra yazarlarla paylaşılır.
   • Revizyon talebi olan bildiriler, belirtilen süre içinde düzeltilip tekrar yüklenmelidir.

5.COPE İlkelerine Uyum

Kongremizde tüm etik süreçler, Committee on Publication Ethics (COPE) ilkelerine uygun olarak yürütülmektedir. Bu kapsamda yazarlar, hakemler ve editörler aşağıdaki etik sorumluluklara sahiptir:

Yazarların Sorumlulukları:

• Yazarlar, gönderilen çalışmanın orijinal olduğunu, daha önce başka bir yerde yayımlanmadığını ve değerlendirilmediğini beyan etmekle yükümlüdür.
• Çalışmada yer alan tüm yazarların katkı oranları açıkça belirtilmeli ve katkıda bulunmayan kişiler yazar olarak eklenmemelidir.
• Çalışmada çıkar çatışması bulunması durumunda bu durum açıkça belirtilmelidir.
• Yazarlar, araştırmalarında gerekli etik onayları almalı ve çalışmanın etik kurallara uygun olduğunu beyan etmelidir.

Hakemlerin Sorumlulukları

• Hakemler, değerlendirme sürecinde tarafsız olmalı ve çıkar çatışmasından kaçınmalıdır.
• Değerlendirme sırasında sağlanan bilgilerin gizliliğini korumalı ve yalnızca bilimsel içerik üzerine yorum yapmalıdır.
• Hakemler, değerlendirmelerini açık, yapıcı ve kongrenin akademik standartlarına uygun şekilde sunmalıdır.

Editörlerin Sorumlulukları

• Editörler, bildirilerin değerlendirme sürecinin şeffaf ve adil bir şekilde yürütülmesini sağlamakla yükümlüdür.
• Hakem önerilerini dikkate alarak nihai karar verirken etik kurallara bağlı kalmalıdır.
• Etik ihlal durumlarında, COPE’nin karar ağaçlarına uygun olarak gerekli işlemleri yürütmelidir.

Etik İhlal Durumlarında Süreç Yönetimi

• Etik ihlal şüphesi durumunda, COPE’nin önerdiği karar ağaçları takip edilerek süreç yönetilecektir.
• Etik ihlaller şu durumları içerebilir:

• İntihal (başka bir çalışmanın kısmen veya tamamen kaynak gösterilmeden kullanılması),
• Uydurma veri kullanımı,
• Yanıltıcı yazarlık (çalışmaya katkıda bulunmayan kişilerin yazar olarak eklenmesi),
• Çıkar çatışması beyanının eksikliği.
• İhlalin tespiti durumunda ilgili bildiri geri çekilecek ve durum yazar(lar)a bildirilecektir.

5. Hakemlik Sürecine Katılım Koşulları

1. Uzmanlık: Hakemler, değerlendirilen bildiri konularında uzmanlık ve deneyim sahibi olmalıdır.
   1. Daveti Kabul Etme: Hakemler, yalnızca yeterli zaman ve bilgiye sahip olduklarında daveti kabul etmelidir.
   1. Etik İlkeler: Hakemler, değerlendirme sürecinde akademik ve etik kurallara tam uyum göstermelidir.

6. Hakemlere Sağlanan Destek

1. Kılavuz ve Rehberlik: Hakemlerin değerlendirme sürecini etkin bir şekilde yürütebilmeleri için ayrıntılı bir teknik kılavuz hazırlanmıştır. Bu kılavuz, sistemin kullanımı ve değerlendirme kriterleri konusunda rehberlik sağlamaktadır.
2. Teşekkür: Değerlendirme sonunda hakemlere teşekkür belgesi verilecektir.

7. İletişim

Hakemlik süreciyle ilgili sorularınız için lütfen bizimle iletişime geçin:

• E-posta: academicianstudies@gmail.com
• Telefon: +998339931305